Vana Sistemleri
Herhangi bir boru içerisindeki akışkanın, akışını durdurmaya ya da serbest bırakmaya yarayan alete vana denilmektedir. İnsanların başta su ve hava olmak üzere çeşitli akışkanlara hükmetmek; bu akışkanların geçişini ya da durdurulmasını sağlamak, debisini ayarlamak, akış yönünü değiştirmek, geri dönüşünü engellemek, akış basıncını sınırlamak ve akış emniyetini sağlamak gibi amaçlara hizmet etmesi için kullandığı mekanik cihazlardır. Bir başka deyişle vana sistemleri; akışkanlara yol veren, onları durduran, karıştıran ya da akışkanın yönünü veya miktarını, basınç ya da sıcaklığını değiştirebilen cihazlardır.
Her vananın kullanım alanına ve amacına uygun bir şekilde tasarımı ve özellikleri bulunur. Günümüzde teknolojinin de bir hayli ilerlediği düşünülecek olursa üretilen vana sistemleri, etkili bir sızdırmazlık ve pratik bir kullanım sunmaktadır. Bu aletler, çok geniş bir kullanım alanına sahiptir. Endüstriyel alanda ve yaşanılan mekanlarda pek çok vana çeşidi kullanılmaktadır.
Vana Sistemlerinin Yapılışı
Vanaların gövdeleri, kütük malzemeden dökülerek ya da dövülerek sonra da işlenerek veya 2 ya da daha fazla malzeme birbirine kaynakla eklenilerek imal edilmektedir. Vana sistemleri üretilirken kullanılan malzeme, aletin gövdesi için kullanılan malzeme ile aynı veya farklı olabilmektedir. Metal olmayan özel bir malzeme türü kullanılarak sızdırmazlık sağlanabilir. Söz konusu malzemenin olası bir yangından etkilenmeyecek malzeme olmasına özen gösterilmeli ve dikkat edilmelidir. Bu durum metal üzerine basılabilecek ekstra bir yüzey çift ile de sağlanabilir.
Vana sistemlerinin borulara olan bağlantısı; dişli, flanşlı ve kaynaklı olarak değişebilmektedir. Vanaların çoğunluğu el kumandalıdır. Elektrik motoru vasıtasıyla ya da mekanik olarak dişli mekanizma ile hareket ettirilenleri de mevcuttur. Bu vanalar ya çok büyük olmaktadır ya da ulaşılamaz bir yerde bulunmaktadır. Bir başka olasılık da bir cihaz tarafından kumanda ediliyor oluşlarıdır.
Globe Vana Nedir?
Globe vana, hassas akış transferi uygulamalarında tercih edilen bir vana çeşididir. Bu vanalar, oldukça etkili bir sızdırmazlık performansı sunmaktadır ve bu özellikleri sebebiyle pek çok alanda yaygın bir şekilde kullanılır. Globe vana sistemleri, bir milin ucuna bağlı olan klapenin, akışkan geçiş deliğinin üstüne oturtulması ya da kaldırılmasıyla akışkan geçişini kesip açarak işlevlerini yerine getirir. Globe vanalar, klape tipine bağlı olarak farklı akış karakteristiğine sahip vanalardır. Üretiminde kullanılan ham maddeye göre globe vanalar alaşımlı veya paslanmaz çelik döküm ya da dökme demir globe vanalar olarak adlandırılmaktadır.
Globe Vana Sistemlerinin Avantajları ve Özellikleri
Globe vana sistemlerinin kullanıldıkları alanlarda sağlamış oldukları avantajları ve globe vanaların özelliklerini şu maddeler halinde inceleyebiliriz:
- Hassas bir akış kontrolü sağlamaktadır.
- Klapenin sit ile sürtünmesiz ve oturarak temasıyla iyi bir sızdırmazlık sağlanmış olur.
- Yüksek basınç ve sıcaklıklara uygun olarak üretilmiş tipleri bulunmaktadır.
- Çok sık ve sayıda açılıp kapanmaya uygun olarak üretilmişlerdir.
- Sürgülü vanalara nazaran mil klapenin direkt sitin üzerine bastırılmasından kaynaklı bu kuvvetin uygulanması, sızdırmazlığı olumlu yönde etkilemektedir. Bu nedenle, atmosfere açık olan ve tehlike oluşturabilecek yüksek akışın söz konusu olduğu durumlarda, kapama vanası olarak sürgülü vananın yerine globe vanalar tercih edilmektedir.
Globe Vana Sistemlerinin Kullanım Alanları
Globe vana sistemleri; başta işletmeler ve bina tesisatlarında olmak üzere pek çok alanda yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Globe vana sistemlerinin kullanıldıkları yaygın olan alanları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Doğalgaz hatları
- Gıda işleme tesisleri
- Gemi inşa endüstrisi
- Kâğıt ve selüloz fabrikaları
- Isıtma ve soğutma tesisleri
- Kimya sektörü
- Petrokimya tesisleridir.